پیچیدن بند ناف دور گردن جنین یکی از نگرانی‌های رایج در دوران بارداری است که باعث استرس و اضطراب والدین می‌شود. بند ناف، که ارتباط حیاتی میان مادر و جنین را برای تأمین مواد مغذی و اکسیژن برقرار می‌کند، گاهی به دور گردن جنین پیچیده می‌شود. این وضعیت که به آن نکلئوس کورد نیز گفته می‌شود، در اغلب موارد خطرناک نیست، اما در برخی شرایط نیاز به نظارت دقیق پزشکی دارد. علل پیچیدن بند ناف به گردن جنین معمولاً به حرکات طبیعی جنین در رحم و طول بند ناف مربوط می‌شود که در این مقاله بیشتر توضیح خواهیم داد.
علت پیچیدن بند ناف دور گردن جنین چیست؟
پیچیدن بند ناف دور گردن جنین معمولاً به دلیل حرکات طبیعی جنین در رحم اتفاق می‌افتد. جنین در محیط رحم بسیار فعال است و چرخش‌های مکرر گاهی باعث پیچیده شدن بند ناف خواهد شد. طول بند ناف نیز نقش مهمی در این وضعیت دارد؛ بند ناف بلندتر، احتمال پیچش را افزایش می‌دهد. علاوه بر این، وجود مایع آمنیوتیک زیاد ممکن است باعث حرکت آزادانه تر جنین و افزایش احتمال پیچیدن بند ناف شود. اگرچه این حالت رایج است، معمولاً مشکلی جدی ایجاد نمی‌کند و در بسیاری از موارد بدون دخالت پزشکی برطرف می‌شود.
آیا پیچیدن بند ناف دور گردن جنین خطرناک است؟
در بیشتر موارد، پیچیدن بند ناف دور گردن جنین خطرناک نیست و جنین به‌طور طبیعی به رشد خود ادامه می‌دهد. بند ناف حاوی موادی ژلاتینی به نام ژله وارتون است که از فشرده شدن رگ‌های خونی و قطع جریان اکسیژن جلوگیری می‌کند. حتی در صورتی که بند ناف چند بار به دور گردن پیچیده باشد، احتمالاً جریان خون و اکسیژن به جنین مختل نخواهد شد. اما در برخی موارد نادر، فشار بیش از حد بند ناف ممکن است جریان خون را کاهش دهد، که نیاز به نظارت و مداخله بهترین متخصص پریناتولوژ دارد.
چگونه می‌توان پیچیدن بند ناف دور گردن جنین را تشخیص داد؟
تشخیص پیچیدن بند ناف معمولاً از طریق سونوگرافی انجام می‌شود. پزشکان در سونوگرافی متوجه وجود حلقه‌ای از بند ناف در اطراف گردن جنین می‌شوند. این تشخیص اغلب در سه ماهه سوم بارداری انجام می‌شود، زمانی که بند ناف بیشتر مستعد پیچش است. در برخی موارد، پزشکان از دستگاه‌های پایش ضربان قلب جنین برای اطمینان از سلامت جنین استفاده می‌کنند. اگر جریان خون طبیعی باشد و ضربان قلب جنین نرمال باشد، معمولاً نیازی به مداخله فوری نیست.
آیا پیچیدن بند ناف بر زایمان تأثیر می‌گذارد؟
پیچیدن بند ناف ممکن است در طول زایمان طبیعی چالش‌هایی ایجاد کند، اما این وضعیت معمولاً با نظارت دقیق و تخصص پزشکان مدیریت می‌شود. در هنگام زایمان، پزشک می‌تواند بند ناف را به آرامی از گردن جنین باز کند. در مواردی که بند ناف به شدت فشرده شده یا چندین بار پیچیده باشد، زایمان سزارین ممکن است توصیه شود. با این حال، بسیاری از زایمان‌ها با وجود پیچیدن بند ناف دور گردن به‌صورت طبیعی و بدون عوارض جدی انجام می‌شود.
چگونه می‌توان از عوارض پیچیدن بند ناف جلوگیری کرد؟
متأسفانه، پیچیدن بند ناف به‌دلیل حرکات طبیعی جنین و عوامل بیولوژیکی، قابل پیشگیری نیست. با این حال، مراجعه منظم به پزشک و انجام سونوگرافی‌های دوره‌ای می‌تواند به تشخیص زودهنگام و مدیریت این وضعیت کمک کند. همچنین، آگاهی از تغییرات حرکتی جنین و گزارش هرگونه تغییر غیرعادی به پزشک می‌تواند به شناسایی مشکلات احتمالی کمک کند.
بیشتر بخوانید: خطرات بارداری در سن بالا
پیچیدن بند ناف دور گردن جنین چقدر شایع است؟
پیچیدن بند ناف دور گردن جنین وضعیت شایعی است که تقریباً در 20 تا 30 درصد از بارداری‌ها رخ می‌دهد. همانطور که بیان شد، این اتفاق معمولاً به دلیل حرکات طبیعی جنین ایجاد می‌شود. در اغلب موارد، این وضعیت بی‌خطر است و تأثیری بر سلامت جنین ندارد.
پیچیدن بند ناف باعث خفگی جنین می‌شود؟
خیر، پیچیدن بند ناف دور گردن جنین به‌خودی‌خود باعث خفگی نمی‌شود. جنین از طریق بند ناف اکسیژن دریافت می‌کند و تنفس مستقلی ندارد. با این حال، اگر جریان خون در بند ناف به شدت محدود شود، ممکن است مشکلاتی در تأمین اکسیژن ایجاد شود که نیاز به بررسی فوری دارد.
خیر، پیچیدن بند ناف به دلیل عوامل طبیعی و غیرقابل‌کنترل اتفاق می‌افتد و پیشگیری از آن ممکن نیست. با این حال، نظارت منظم پزشکی و انجام سونوگرافی‌های دوره‌ای می‌تواند به تشخیص زودهنگام و مدیریت بهتر این وضعیت کمک کند.
اگر پیچیدن بند ناف باعث کاهش جریان خون یا اکسیژن رسانی به جنین شود و این مشکل از طریق مانیتورینگ ضربان قلب تشخیص داده شود، ممکن است نیاز به مداخله فوری مانند زایمان زودهنگام یا سزارین باشد.
در بیشتر موارد، پیچیدن بند ناف تأثیری بر رشد جنین ندارد. پس از تولد، نوزاد به‌طور طبیعی رشد می‌کند و هیچ مشکلی در عملکرد جسمانی یا ذهنی او ایجاد نمی‌شود.
یک یا دو پیچش معمولاً مشکلی ایجاد نمی‌کند، پیچش‌های متعدد ممکن است جریان خون را محدود کنند و خفگی جنین را رقم بزنند.
حرکت زیاد جنین معمولاً طبیعی است و به‌تنهایی نشان‌دهنده پیچیدن بند ناف نیست. با این حال، کاهش یا افزایش ناگهانی حرکات جنین می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات دیگر باشد و باید به پزشک اطلاع داده شود.
