کیست کوروئید یا کیست در مغز جنین کشنده است؟

کیست مغز جنین یا کیست کوروئید یک حالت نادر است که در دوران جنینی رخ می‌دهد. این کیست‌ها در ساختار مغز جنین شکل می‌گیرند و معمولاً به عنوان یک ناهنجاری سیستم در دوران بارداری شناخته می‌شوند. کیست‌های مغز جنین می‌توانند در قسمت‌های مختلف مغز از جمله پوشش مغز (سیسترنا مغزی)، حفره‌های مغزی (وتریکول‌ها)، مناطق گیرنده‌های جنینی و … شکل می‌گیرند. اندازه و شکل کیست‌ در جنین ها متفاوت خواهند بودو از نظر بالینی، می‌توانند متغیر باشند.

شبکه کوروئید که در سمت چپ و راست مغز قرار دارد، غده‌ای است که مایع مغزی نخاعی را تولید می‌نماید. این مایع از مغز و ستون فقرات محافظت می‌نماید. در 1 الی 2 درصد از نوزادان، یک کیست (به صورت یه قسمت دایره‌ای شکل و کوچک) در شبکیه کوروئید تشکیل می‌شود.

ارتباط کروموزوم‌ها با ایجاد کیست کوروئید چیست؟

کروموزوم‌ها بخش‌هایی هستند که اطلاعات ژنتیکی ما را نگهداری می‌کنند. ما معمولاُ 46 کروموزوم به صورت جفت داریم. 23 عدد از این کروموزوم‌ها از پدر و 23 کروموزوم دیگر از مادر است. برای مثال افرادی که دچار تریزومی 18 هستند، دارای یک کروموزوم اضافی از کروموزوم شماره 18 هستند. اطلاعاتی وجود دارد که از ارتباط کیست کوروئيد مشیمیه با تریزومی 18را بیان می‌کنند. جنین‌هایی که مبتلا به تزیزومی شماره 18 هستند در یک سوم موارد مبتلا به کیست کوروئید مشیمیه هستند. 2.1 درصد از جنین‌‌‌هایی که دچار کیست کوروئید مشیمیه هستند دچار ناهنجاری‌هایی در تعداد کروموزوم‌ها هستند، و اکثر آنها دچار ناهنجاری‌هایی هستند که در سونوگرافی قابل مشاهده است. با این وجود، حتی زمانی که هیچ گونه ناهنجاری در سونوگرافی مشاهده نمی‌شود 1 در 300 احتمال تغییر در تعداد کروموزوم‌ها وجود دارد.

چه تست‌هایی برای تشخیص کیست مغز جنین انجام می‌شود؟

برای تشخیص کیست مغز جنین، معمولاً از تست‌های تصویربرداری استفاده می‌شود و دستور آن باید توسط متخصص پریناتولوژی داده شود. در ادامه با برخی از روش های تشخیص کیست مغز جنین آشنایی پیدا کنید.

• سونوگرافی (بازتاب فراصوت): در سونوگرافی با استفاده از امواج فراصوتی، تصاویری از مغز جنین بدست می‌آید. این تست به شناسایی کیست‌های مغز جنین کمک می‌کند و می‌تواند اندازه، موقعیت و شکل کیست کوروئید را نشان دهد.
• رزونانس مغناطیسیMRI : ام ار ای از میدان مغناطیسی و امواج رادیویی برای تولید تصاویر دقیق‌تری از مغز استفاده می‌کند. این تست می‌تواند جزئیات بیشتری از کیست مغز جنین را نشان دهد و به تشخیص دقیق‌تر کمک کند.
• سی تی اسکن (CT Scan): سی تی اسکن نیز از اشعه ایکس برای تولید تصاویر مغز استفاده می‌کند. این تست ممکن است در برخی موارد مورد استفاده قرار گیرد، اما در مقایسه با MRI، دقت کمتری دارد.

بعد از تشخیص کیست کوروئید باید آزمایش‌های بیشتری انجام دهیم؟

در اغلب موارد شما باید یک سونوگرافی دقیق از جنین انجام دهید تا بررسی شود آیا ناهنجاری دیگری وجود دارد یا خیر. اگر هیچ گونه ناهنجاری دیگری وجود نداشته باشد در اکثر مواقع نیازی نیست تا آزمایش‌های بیشتری را انجام دهید. پزشک و یا مامای شما می‌توانند به شما کمک تا تصمیم گیری صحیحی داشته باشید. در صورتی که یک ناهنجاری اضافی یافت شود، به احتمال زیاد به شما پیشنهاد می‌شود که آزمایش‌هایی برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد کروموزوم‌های جنین انجام دهید. این آزمایش ممکن است یک آزمایش غیرتهاجمی پیش از تولد (NIPT) و یا آزمایش آمنیوسنتز باشد، انجام این آزمایش‌ها با توجه به اینکه کدام یک در دسترس هستند و همچنین به انتخاب شما بستگی دارد.

کیست مغز جنین به چه دلیلی به وجود می‌آید؟

خلل در توسعه سیستم حمل و نقل مایع مغزی: اگر در فرآیند تشکیل و کارایی سیستم خللی رخ دهد، به عنوان مثال انتقال مایع مغزی شامل سیستم ونتریکولار است که مایع مغزی را در اطراف و داخل مغز حرکت می‌دهد. مایع مغزی ممکن است در مجاورت بافت‌ها جمع شده و یک کیست ایجاد کند.

• انسداد مسیرهای مایع مغزی: انسداد مسیرهایی که مایع مغزی باید از طریق آنها عبور کند، می‌تواند منجر به ایجاد کیست مغز جنین شود. این انسداد می‌تواند ناشی از خونریزی، التهاب، تومور یا سایر عوامل باشد.
• عوامل ژنتیکی: برخی از کیست‌های مغز جنین به دلیل عوامل ژنتیکی و وراثتی بوجود می‌آیند. این موارد در برخی خانواده‌ها قابل مشاهده است.
• عوامل محیطی: برخی عوامل محیطی مانند عوامل عفونی، مصرف مواد مخدر یا سایر عوامل مشابه نیز ممکن است در ایجاد کیست مغز جنین نقش داشته باشند.

چه نکاتی در دوران بارداری در مورد کوروئید باید رعایت شود؟

اگر تنها یک کیست شبکه کوروئید یافت شود تغییری در روند بارداری ایجاد نمی‌کند. اکثر این کیست‌ها تا هفته‌ی 28 بارداری از بین می‌روند.

عوارض کیست مغز جنین

عوارض کیست مغز جنین متناسب با اندازه، موقعیت و تأثیر کیست بر ساختارهای مغزی و عملکرد آن ها متفاوت خواهد بود. در برخی موارد، کیست مغز جنین بی‌خطر و بدون عوارض قابل توجه است اما باید به دلیل مهم بودن این نوع کیست حتما غربالگری ژنتیکی جنین را انجام دهید..

• عوارض سیستم عصبی: کیست مغز جنین در صورتی که فشاری بر ساختارهای مغزی ایجاد کند، می‌تواند به عوارض سیستم عصبی منجر شود. این عوارض شامل سردرد، تشنج، مشکلات حرکتی، مشکلات تعادل و کوچک‌شدن حجم مغز می‌شود.
• اختلالات حسی: در برخی موارد، کیست مغز جنین می‌تواند به اختلالات حسی منجر شود. احساس تغییر و کاهش یا افزایش حس شنوایی، اختلال در حس بو و طعم و …  برای کودک به وجود می‌آید.
• مشکلات تحصیلی و رشدی: در برخی موارد، کیست مغز جنین می‌تواند تأثیری بر رشد و تکامل داشته باشد. این شامل مشکلات یادگیری، تأخیر در توسعه حرکتی، مشکلات در گفتار و زبان و یا تأخیر در رشد شناختی می‌شود.
• کاهش بینایی: در برخی موارد، کیست مغز جنین به مشکلات بینایی، نابینایی یک چشم یا کاهش وضوح بینایی روبرو خواهد بود.

کیست مغز جنین چقدر خطرناک است؟

کیست مغز جنین ممکن است در برخی موارد بی‌خطر و بدون عوارض قابل توجهی باشد و به طور خودبخودی جذب یا کوچک شود. اما در موارد دیگر، خطرناک و باعث ایجاد عوارض مهمی بر روی سیستم عصبی و سایر عملکردهای مغزی می‌شود. در صورتی که کیست مغز جنین به اندازه و موقعیتی باشد که فشاری قابل توجه روی ساختارهای مغزی اعمال کند، می‌تواند عوارض جدی ایجاد کند. در نتیجه، ارزیابی دقیق توسط بهترین پریناتولوژ در تهران ضروری است تا میزان خطر کیست مغز جنین در هر مورد به طور دقیق تعیین شود.