فولیک اسید شکل مصنوعی از فولات می‌باشد که تحت نام ویتامین B9 نیز شناخته می‌شود. فولات به بدن کمک می‌نماید تا گلبول‌های قرمز خون به شکل سالم ساخته شوند. به افرادی که نمی‌تواند از غذاهای مصرفی میزان فولات مورد نیاز خود را دریافت نمایند توصیه می‌شود که شکل مصنوعی این ماده که تحت عنوان فولیک اسید شناخته می‌شود و به شکل قرص در دسترس می‌باشد استفاده کنند.
فولیک اسید که به طور مصنوعی ساخته می‌شود نسبت به فولاتی که در مواد غذایی وجود دارد بهتر جذب می‌شود بنابراین پزشکان به افرادی که دچار کاهش فولات هستند مصرف روزانه‌ی فولیک اسید را در مقادیر مناسب توصیه می نمایند.
تاثیر فولات در بدن
- کمک به ساخت گلبول‌های قرمز
- درمان و یا پیشگیری از کم خونی
- کمک به کاهش عوارض داروی متروترکسات (دارویی که جهت درمان آرتریت و یا سایر بیماری‌ها استفاده می‌شود)
- کمک به رشد مغز، جمجه، نخاع جنین در حین بارداری و جلوگیری از ایجاد مشکلات رشد مانند اسپینا بیفیدا
دلیل مصرف فولیک اسید در دوران بارداری
براساس تحقیقات بسیاری که انجام شده است مصرف فولیک اسید می‌تواند از بسیاری از نقایص شدید مادرزادی در مغز و نخاع جنین جلوگیری نماید بنابراین پزشکان توصیه می‌نمایند مصرف این ویتامین به صورت مکمل خوراکی به همراه مصرف منابع طبیعی ابن ماده‌ی غذایی در رژیم غذایی مادران باردار قرار داشته باشد.
مکانیسم عملکرد فولیک اسید
فولات در تشکیل DNA و RNA نقش مهمی داشته و در متابولیسم پروتئین‌ها نیز تاثیر دارد. نقش کلیدی فولیک اسید در تجزیه‌ی هموسیتئین می‌باشد، هموسیستئين آمینواسیدی می‌باشد که اگر مقدار آن در بدن زیاد باشد می‌تواند تاثیرات منفی بر عملکرد بدن داشته باشد که یکی از آنها افزایش احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی می‌باشد.
منابع طبیعی فولیک اسید
بهترین منبع جهت تامین فولیک اسید در دوران بارداری غلات غنی شده، سبزیجات تیره رنگ و مرکبات می‌باشد.
بیشتر بخوانید: دقت آزمایش های غربالگری
زمان شروع مصرف فولیک اسید در دوران بارداری
انواع نقایص مادرزادی جنین در طی 3 الی 4 هفته‌ی بارداری آغاز می شود بنابراین مصرف فولیک اسید در این دوره بسیار حیاتی می‌باشد. با در نظر داشتن اینکه زمان دقیق بارداری را نمی‌توان مشخص کرد بنابراین پزشکان به خانم‌هایی که قصد بارداری دارند توصیه می‌نمایند که مصرف این ویتامین را در رژیم غذایی روزانه‌ی خود داشته باشند.
براساس تحقیقات انجام شده خانم‌هایی که از یک سال پیش از بارداری مصرف فولیک اسید را شروع کرده‌اند نسبت به سایرین تا 50 درصد احتمال زایمان زودرس را کاهش می‌دهند.
براساس توصیه‌ی متخصصین تغذیه دوران بارداری مصرف فولیک اسید باید حداقل از یک ماه پیش از بارداری اغاز شود و برای احتیاط لازم است تمام خانم‌ها در سنین بارداری که قصد بچه دار شدن دارند مصرف این ویتامین را در رژیم غذایی روزانه‌ی خود داشته باشند.
میزان مصرف فولیک اسید در طی دوران بارداری
توصیه می‌شود همه‌ی خانم‌ها در سنین بارداری روزانه 400 میکروگرم فولات در روز دریافت نمایند. در صورتی که فولات را به صورت مکمل‌های دارویی مصرف می‌نمائيد باید دقت داشته باشید که میزان فولیک اسید در آنها طبق مقداری که ذکر شد باشد.
اما برای افرادی که قصد بارداری شدن دارند و برای خانم‌های باردار، میزان مصرف فولیک اسید باید بر اساس مقادیری که در ادامه ذکر می‌شود باشد:
- خانم‌هایی که جهت باردار شدن اقدام نموده‌اند: 400 میکروگرم در روز
- سه ماه اول بارداری: 400 میکروگرم در روز
- ماه چهارم تا نهم بارداری: 600 میکروگزم در روز
- در طی دوران شیردهی: 500 میکروگرم در روز
- مادرانی که در گذشته فرزندی با نقص لوله عصبی به دنیا آورده‌اند: 4000 میکروگرم در روز
در اثر کمبود فولیک اسید چه مشکلاتی برای جنین ایجاد می‌شود؟
مهمترین عارضه‌ای که به دلیل کمبود فولات برای جنین ایجاد می‌شود، نقص در لوله عصبی جنین می‌باشد، در اثر بسته نشدن این لوله نواقصی در لوله عصبی ایجاد می‌شود که عبارتند از:
- اسپینا بیفیدا: رشد ناقص در نخاع و یا مهره‌ها
- آنسفالی: عدم رشد کامل در قسمت‌های اصلی مغز جنین
نوزادانی که مبتلا به آنسفالی هستند متاسفانه عمر طولانی نخواهند داشت و نوزادانی که با مشکل اسپینا بیفیدا به دنیا می‌آیند تا آخر عمر از ناتوانایی‌هایی رنج خواهند برد بنابراین مصرف فولیک اسید به عنوان یک مکمل روزانه نقش موثری در جلوگیری از این اختلالات دارد.
بیشتر بخوانید: تشخیص بیماری جنین با غربالگری ژنتیکی
به گفته‌ی متخصصان مصرف فولیک اسید می‌تواند بروز مشکلات عصبی ذکر شده را بیش از 50 درصد کاهش دهد. همچنین مصرف فولیک اسید می‌تواند در برابر برخی اختلالات مادرزادی نیز اثر حفاظتی داشته باشد، تعداد از این ناهنجاری‌ها عبارتند از:
- شکاف کام و لب
- تولد زودرس
- وزن کم نوزاد در هنگام تولد
- سقط جنین
- رشد ناکافی در حین بارداری
