نمونه گیری از پرز های cvs یکی از تست های بارداری است که برای افراد با شرایط خاص مورد استفاده قرار میگیرد. همانطور که میدانید در سه ماهه اول بارداری بانوان باید غربالگری بارداری سه ماهه اول را انجام دهند تا از سلامت جنین خود اطمینان حاصل کنند. نمونه گیری از پرز جفتی معمولا در زمان وجود مشکل مورد استفاده قرار میگیرد. در این مقاله در رابطه با این نوع تست و نمونه گیری اطلاعات جامعی در اختیار شما قرار میدهیم.
نمونه گیری پرز جفتی
به طور کلی برخی افراد در طول سه ماه اول بارداری مشکل خاصی ندارند اما در زمان غربالگری دوره اول بارداری متوجه وجود برخی مشکلات در جنین خود میشوند. در صورتی که نتیجه غربالگری اول مشکوک باشد، از این نوع تست برای آزمایشات و بررسی های بیشتر استفاده میکنند. نمونه برداری از پرز های جفتی قبل از تولد فرزند برای تشخیص برخی اختلالات کروموزومی مانند سندرم داون و سایر اختلالات ژنتیکی انجام میشود.
جنین و جفت از دو تخمک لقاح یافته به وجود میآیند و به همین دلیل سلول های جنین و جفت مشخصات ژنتیکی یکسان دارند. بنابراین یکسان بودن ژنتیک جفت و جنین سبب میشود تا بتوان با استفاده از پرز جفتی به مشکلات ژنتیکی و دیگر اختلالات پی برد. نکته حائز اهمیت این است که خانم ها باید قبل از این نمونه گیری، حتما آزمایش خون انجام دهند که گروه خونی آن ها مشخص باشد.
تفاوت بین پرز جفتی اولیه، ثانویه و ثالثیه چیست؟
پرز جفتی ساختارهایی هستند که به جفت متصل میشوند و در تغذیه و تبادل مواد بین مادر و جنین نقش دارند. این پرزها در مراحل مختلف بارداری به سه نوع اصلی تقسیم میشوند که در هر مرحله تفاوت هایی از نظر عملکرد و ساختار دارند.
- پرز جفتی اولیه : این پرزها در اوایل بارداری تشکیل میشوند. پرزهای اولیه بهطور ساده از لایه ای از سلولهای هموسیتی پوشیده شده و حاوی لایهای از سلولهای نرم به نام syncytiotrophoblast هستند. در این مرحله، این پرزها هنوز قابلیت تبادل مواد با خون مادر را ندارند، ولی به تدریج در مراحل بعدی، این پرزها پیچیده تر میشوند.
- پرز جفتی ثانویه : این پرزها در مراحل میانه بارداری حدود هفتههای ۴-۵ بارداری ایجاد میشوند. در این مرحله، در داخل پرزهای اولیه، رگ های خونی جنین تشکیل میشوند که باعث میشود این پرزها قابلیت تبادل مواد غذایی و گازها میان مادر و جنین را داشته باشند. در واقع، پرزهای ثانویه بهطور مستقیم به رگ های خونی جنین متصل میشوند.
- پرز جفتی ثالثیه : پرزهای ثالثیه در مراحل بعدی بارداری حدود هفتههای ۹ تا۱۰ بارداری به وجود میآیند. در این مرحله، رگ های خونی جنین به طور کامل در پرزها گسترش یافته و این پرزها به طور کامل عملکرد تبادل مواد را انجام میدهند. این مرحله از تکامل، بهطور کامل اجازه میدهد که مواد مغذی، اکسیژن و مواد زائد بین خون مادر و جنین بهطور مؤثر منتقل شوند.
خطرات نمونه گیری پرز جفتی برای مادر
این نمونه گیری از پرز های جفتی، مشکل و یا عارضه ای برای مادر به وجود نمیآورد. تنها موردی که ممکن است بانوان بعد از این نوع آزمایش داشته باشند، لکه بینی یا خروج ترشحات میباشد که نهایتا حدود دو الی سه روز ادامه خواهد داشت.
نمونه گیری از پرز جفتی چگونه انجام میشود؟
در ابتدا باید قبل از نمونه برداری پرز جفتی، سونوگرافی انجام شود تا پزشک زنان از وضعیت جفت جنین مطلع شود. طی این آزمایش، بهترین متخصص پریناتولوژی بعد از استریل کردن ناحیه مورد نظر و بی حسی ناحیه، از روی سطح جفت، سلول بر میدارد و آن را به عنوان پرز جفتی برای بررسی های لازم به آزمایشگاه میفرستد. درواقع نمونه پرز های جفت برای بررسی وضعیت ژنتیکی جنین کاربرد دارد. تمامی این روش ها همزمان با سونوگرافی و دستگاه راهنما مورد بررسی بوده و پریناتولوژ باید بعد از انجام این آزمایش، حتما وضعیت ضربان قلب جنین را کنترل کند.
چه عواملی بر رشد پرزهای جفتی تأثیر میگذارند؟
رشد و توسعه پرزهای جفتی تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار دارد که تأثیرات مثبت یا منفی بر عملکرد و شکل گیری صحیح جفت و فرآیند بارداری دارد. از جمله این عوامل میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
- هورمونها: هورمون های مختلف، به ویژه هورمونهای بارداری مانند hCG و پروژسترون، نقش مهمی در رشد و توسعه پرزهای جفتی دارند. این هورمون ها باعث تحریک فرآیند های فیزیولوژیک مورد نیاز برای تکامل جفت میشوند.
- وضعیت تغذیهای مادر: تغذیه مناسب مادر در دوران بارداری تأثیر زیادی بر رشد پرزهای جفتی دارد. کمبود مواد مغذی مانند ویتامینها به ویژه ویتامینهای گروه B و اسید فولیک و املاح معدنی مثل آهن و کلسیم رشد صحیح پرزهای جفتی و عملکرد آن ها را مختل میکند.
- سلامت عمومی مادر: مشکلات سلامتی مادر، مانند دیابت بارداری، فشار خون بالا، بیماری های قلبی-عروقی و نارسایی کلیوی بر رشد و عملکرد جفت و در نتیجه پرزهای جفتی تأثیر میگذارند. این شرایط موجب اختلال در خون رسانی به جفت و کاهش کارایی آن میشوند.
- سیگار کشیدن و مصرف مواد مخدر: مصرف سیگار، الکل و مواد مخدر به طور جدی بر رشد پرزهای جفتی تأثیر منفی میگذارد. این مواد باعث کاهش اکسیژن رسانی به جنین و اختلال در روند تشکیل و رشد جفت میشوند.
- عوامل ژنتیکی: ژنتیک نیز نقش مهمی در رشد و توسعه پرزهای جفتی دارد. برخی از اختلالات ژنتیکی باعث مشکلات در رشد صحیح جفت و پرزها میشوند، مانند سندرم داون یا اختلالات کروموزومی دیگر.
- عفونتها و بیماری های التهابی: عفونت ها و بیماری های التهابی مانند عفونتهای ویروسی مثلا ویروس زیکا و باکتریایی مانند توکسوپلاسموز تاثیر منفی بر توسعه پرزهای جفتی و عملکرد آن ها میگذارند.
- استرس و وضعیت روانی مادر: استرس و اضطراب شدید در دوران بارداری بر هورمونها و روند رشد طبیعی جفت تاثیر میگذارد. استرس مزمن به کاهش خونرسانی به جفت و کاهش رشد پرزها منجر میشود.
نمونه گیری پرز جفتی چقدر طول میکشد؟
طول نمونه گیری پرز جفتی حدود بیست الی سی دقیقه به طول میانجامد زیرا ناحیه باید حتما قبل از شروع کار ضد عفونی گردد و همچنین بی حس شود. فرآیند نمونه برداری از پرز جفتی به تنهایی حدود 5 دقیقه به طول میانجامد.
نمونه برداری از پرز جفتی چقدر درد دارد؟
اغلب بانوان با شنیدن نام آزمایش پرز جفتی با استرس و اضطراب و همچنین نگرانی هایی مواجه میشوند که ناشی از اطلاعات نادرست در رابطه با این آزمایش است. درد این روش به اندازه یک تزریق عضلانی عمقی میباشد که بدون بی حسی نیز قابل تحمل است.
✅✅ بیشتر بخوانید: غربالگری تریزومی 13
نقش پرزهای جفتی در ایجاد جفت چقدر اهمیت دارد؟
پرزهای جفتی نقش حیاتی در ایجاد و عملکرد جفت دارند. این ساختارهای میکروسکوپی که از لایه های سلولی مختلف تشکیل شدهاند، به طور مستقیم با خون مادر در تماس هستند و تبادل مواد مغذی، اکسیژن و مواد زائد بین مادر و جنین را ممکن میسازند. پرزهای جفتی در مراحل ابتدایی بارداری شروع به تشکیل میکنند و با گسترش خود به عمق رحم نفوذ میکنند تا اتصال محکمی بین جفت و دیواره رحم برقرار کنند. این فرآیند نه تنها به تأمین مواد غذایی برای جنین کمک میکند، بلکه نقش مهمی در تنظیم هورمون های بارداری و حفاظت از جنین در برابر عفونت ها دارد. در واقع، بدون پرزهای جفتی، عملکرد صحیح جفت و تأمین نیازهای جنین به شدت مختل شده و رشد جنین دچار اختلال میشود.
مشکلات مربوط به پرز جفتی میتوانند باعث سقط جنین شوند؟
مشکلات مربوط به پرز جفتی در برخی موارد باعث سقط جنین میشوند. پرزهای جفتی مسئول تأمین مواد مغذی و اکسیژن برای جنین از طریق جفت هستند، بنابراین هرگونه اختلال در تشکیل یا عملکرد آنها تبادل مواد حیاتی را مختل کرده و رشد جنین را تهدید میکند. مشکلاتی مانند ناهنجاریهای کروموزومی، عدم رشد صحیح پرزهای جفتی یا اختلالات در خونرسانی به جفت منجر به ایجاد مشکلات در عملکرد جفت و در نتیجه سقط جنین میشوند. همچنین بیماریهایی مانند نارسایی جفت، اختلالات هورمونی یا عفونتهای رحم عملکرد پرزهای جفتی را تحت تأثیر قرار داده و خطر سقط را افزایش میدهند. بنابراین، هرگونه مشکل در این ساختارهای حیاتی به طور مستقیم بر بارداری تأثیر میگذارد.
✅✅ بیشتر بخوانید: بارداری بعد از چند بار سقط
مشکلات پرز جفتی بعد از زایمان تأثیری روی مادر یا نوزاد خواهند داشت؟
مشکلات پرز جفتی بعد از زایمان تاثیرات جدی بر سلامت مادر و نوزاد دارد. در صورتی که پس از زایمان پرزهای جفتی به طور کامل از رحم جدا نشوند یا جفت بهطور ناقص خارج شود ، این وضعیت منجر به عفونتهای رحمی، خونریزی شدید و التهاب در مادر میشود و نیاز به مداخله پزشکی فوری دارد. همچنین، در مواردی که مشکلات پرزهای جفتی موجب اختلال در عملکرد جفت در طول بارداری شده باشند، نوزاد به دلیل کمبود اکسیژن یا مواد مغذی، با مشکلاتی مانند کاهش وزن یا تاخیر در رشد مواجه میشود. بنابراین، مراقبت های مناسب پس از زایمان برای اطمینان از خروج کامل جفت و سلامت مادر و نوزاد ضروری است.
پرزهای جفتی در بارداریهای چند قلویی تفاوتی با بارداری تک قلویی دارند؟
در بارداری های چندقلویی ، پرزهای جفتی به دلیل وجود چند جنین ساختار متفاوتی نسبت به بارداری تک قلویی دارند. در این نوع بارداریها، دو یا چند جفت به طور همزمان در رحم تشکیل میشود، که به صورت جفت های جداگانه برای هر جنین یا یک جفت مشترک برای هر دو جنین میباشد. در صورتی که جفت ها جداگانه باشند، هر جنین به مجموعه ای از پرزهای جفتی خود متصل میشود، در حالی که در بارداری های دوقلویی همسان، یک جفت مشترک به هر دو جنین مواد مغذی میرساند و پرزهای جفتی در این حالت پیچیدهتر و گسترده تر خواهند بود.
✅✅ بیشتر بخوانید: محدودیت رشد داخل رحمی
در واقع برای اینکه نمونه برداری پرز جفت جنین انجام شود، فرد باید در هفته دهم بارداری الی هفته چهاردهم قرار داشته باشد.
نمونه گیری از پرز جفتی در واقع یک عمل سرپایی بوده که نیازی به بستری ماندن در بیمارستان ندارد. لازم است که خانم ها بعد از انجام این نمونه گیری، استراحت نسبی در منزل داشته باشند. همانطور که ذکر شد بانوان باردار معمولا برای انجام این نمونه برداری با ترس و چالش رو به رو هستند، بنابراین بهتر است که با خود یک همراه داشته باشند. خانم ها میتوانند در همان روز بعد از نمونه گیری، استحمام انجام دهند.
نمونه گیری پرز جفت برای جنین هیچ خطری ندارد زیرا تماس و برخوردی با جنین دارد اما برای اطمینان بیشتر، متخصص حتما بعد از پایان آزمایش، ضربان قلب جنین را بررسی میکند.
در برخی موارد که پرز های جفت برای آزمایش کافی نباشد و نتایج مشکوک بدست آید، نیاز است تا مجدد نمونه گیری پرز جفتی انجام شود.