سونوگرافی ترنس واژینال روشی ایمن و در عین حال ساده جهت بررسی اندام‌های داخلی لگن در خانم‌ها می‌باشد. به طور کلی در سونوگرافی از امواج صوتی با فرکانس بالا جهت تهیه تصاویر دقیق از اندام‌های داخلی استفاده می‌شود و برخلاف تصاویری که با اشعه ایکس تهیه می‌شود سونوگرافی هیچ گونه عوارض جانبی شناخته شده‌ای تاکنون نداشته و جزء روش‌های تشخیصی ایمن محسوب می‌شود. دو روش کلی جهت سونوگرافی اندام تناسلی خانم‌ها وجود دارد، سونوگرافی شکم و سونوگرافی ترنس واژینال، در ادامه به توضیحاتی راجع به سونوگرافی ترانس واژینال، نحوه انجام و دلایل انجام آن می‌پردازیم.
سونوگرافی ترانس واژینال برای چه مواردی استفاده می‌شود؟
با اینکه با سونوگرافی از روی شکم نیز می‌توان تصاویری از اندام‌های داخل لگن در خانم‌ها تهیه نمود اما گاهی اوقات پزشکان جهت تهیه تصاویر دقیق‌تر درخواست سونوگرافی ترانس واژینال را می‌دهند، سونوگرافی ترانس واژینال به طور کلی جهت بررسی این اندام‌ها به کار می‌رود:
- بررسی کلی واژن
- دهانه رحم
- معاینه تخمدان‌ها
- بررسی ضخامت و طول دهانه رحم
- بررسی جریان خون از طریق اندام‌های لگن
- شکل مثانه و هرگونه تغییر حالت آن
- معاینه رحم
- لوله‌های فالوپ
- شکل، محل قرار گرفتن و اندازه‌ی تخمدان‌ها و رحم
- بررسی وجود مایعات در نزدیکی مثانه، لوله‌های فالوپ و …
- بررسی آندومتر (پوشش داخلی رحم) و میومتر (بافت ماهیچه‌ای رحم)
در چه صورتی متخصص زنان سونوگرافی ترانس واژینال تجویز می‌کند؟
- وجود آندومتریوز
- هرگونه درد مزمن در ناحیه لگن
- خونریزی واژینال بدون دلیل قابل توضیح
- ناباروری بدون دلیل مشخص
- نتایج غیرطبیعی در معاینات لگن یا شکم
- بررسی بیماری‌های التهابی لگن
- بررسی دلایل خونریزی های پس از یائسگی
- بررسی موقعیت دستگاه ضدبارداری در رحم
- تشخیص رشد توده‌های خوش خیم مانند فیبروم و کیست در رحم و تخمدان
سونوگرافی ترانس واژینال در بارداری به چه دلایلی انجام می‌شود؟
- بررسی ضربان قلب جنین
- مشخص نمودن تاریخ زایمان
- ارزیابی وضعیت جفت
- بررسی بارداری خارج از رحم
- بررسی دقیق هرگونه مشکل احتمالی در حین بارداری
چگونه باید برای سونوگرافی ترانس واژینال آماده شویم؟
شما جهت انجام سونوگرافی ترانس واژینال به هیچ گونه رژیم خاصی نیاز ندارید و می‌توانند برنامه‌ی تغذیه همیشگی خود را داشته باشید. خانم ها باید بدانند که پیش از انجام سونوگرافی ترانس واژینال باید حتما مثانه‌ی خود را تخلیه نمائید.در صورتی که از تامپون استفاده می‌کنید، قبل از سونوگرافی ترانس واژینال باید آن را خارج نمائيد.
نحوه انجام سونوگرافی ترانس واژینال
ابتدا باید لباس‌های پایین تنه‌ی خود را به صورت کامل در بیاورید و روپوش مخصوص سونوگرافی را به تن نمائید، سپس روی تخت دراز بکشید و زانوهای خود را خم نمائید، یک ملحفه جهت پوشاندن اندام پایین تنه استفاده خواهد شد.
در مرحله بعد یک پروب سونوگرافی کوچک به نام مبدل در یک غلاف و ژل روان کننده پوشانده می‌شود به آرامی تا 5 الی 8 سانتی متر به داخل واژن فرستاده می‌شود، (مبدلی که جهت سونوگرافی ترانس واژینال استفاده می‌شود شبیه عصا می‌باشد و قطر آن کمی بزرگتر از تامپون می‌باشد.) در این زمان ممکن است فشار ناشی از ورود پروب به واژن را حس نمائيد. به طور کلی در هنگام انجام سونوگرافی ترانس واژینال هیچ گونه دردی را حس نخواهید کرد اما در هنگام قرار دادن پروب در واژن ممکن است کمی احساس ناراحتی داشته باشید.
پس از قرار گیری مبدل امواج صوتی که از طریق آن تولید می‌شود، تصاویری از اندام داخل لگن را روی مانیتور به نمایش می‌گذارد. جهت تهیه تصاویر دقیق ممکن است گاهی مبدل چرخانده شود که با اندکی درد و ناخوشی همراه است. پس از بررسی دقیق اندام‌ها و تهیه تصاویر مورد نیاز، پروب را از واژن شما خارج کرده و شما بعد از پاک کردن ناحیه تناسلی خود با دستمال، می‌توانید لباس‌های خود را بپوشید.
انجام سونوگرافی واژینال چقدر طول می‌کشد؟
کل مراحل انجام سونوگرافی ترانس واژینال از شروع تا پایان آن، حدود 5 الی 10 دقیقه طول می‌کشد.
مراقبت های بعد از انجام سونوگرافی ترانس واژینال
سونوگرافی ترانس واژینال هیچ گونه عارضه‌ی کوتاه مدت و یا بلند مدتی نداشته و بیماران پس از انجام این آزمایش می‌توانند به منزل بازگردند و فعالیت‌های روزمره‌ی خود را انجام دهند.
دلیل خونریزی پس از سونوگرافی ترانس واژینال
همان طور که پیشتر اشاره کردیم سونوگرافی ترانس واژینال هیچ گونه عارض جانبی ندارد اما در برخی موارد بیماران با خونریزی‌های واژینال پس از انجام سونورافی مواجه می‌شوند، باید بدانید که دلیل خونریزی، آسیب ناشی از ورود پروب به واژن نمی‌باشد بلکه ممکن است مقداری خون در دیواره‌های واژن تجمع پیدا کرده باشد که با برخورد پروب از دیواره جدا شود و منجر به خونریزی‌های خفیف و کوتاه مدت شود.
سونوگرافی ترانس واژینال در دوران بارداری چه خطراتی دارد؟
سونوگرافی ترانس واژینال در هفته‌های 11 تا 12 بارداری ممکن است توصیه شود اما پس از آن بیشتر سونوگرافی‌های شکمی تجویز می‌شود، با این حال در برخی موارد جهت تهیه تصاویر دقیق‌تر ممکن است پزشک درخواست سونوگرافی ترانس واژینال را داشته باشد.
بیشتر بخوانید: بارداری بعد از میومکتومی
انجام سونوگرافی ترانس واژینال طی دوران بارداری هیچ گونه عارضه ندارد و برخلاف باور عموم هیچ مدرکی در دست نمی‌باشد که افزایش خطر سقط جنین پس از سونوگرافی ترانس واژینال را مورد تائيد قرار دهد.
